دقت در آیات و روایات نشان می‌دهد که گرچه در مقاطعی از عوالم بعد از مرگ، راه توبه اجمالا بسته می‌شود؛ اما در سایر مراحل آخرت، این باب رحمت خداوند همچنان باز است؛ و انسانهای گرفتار عذاب می‌توانند توبه حقیقی کنند؛ بلکه خداوند با رحمت واسعه‌اش تمهیداتی را در عوالم بعد از مرگ فراهم می‌کند تا انسانهای مجرمی که در دنیا مؤمن نگشته‌اند آگاهانه و مختارانه توبه کرده و مؤمن شوند و از این طریق، حتی از خلود عذاب جهنم رهایی یابند؛ از جمله آیاتی که بر جواز یا وقوع توبه در نشآت بعد از مرگ دلالت دارند آیات 85 تا87 سوره مریم و نیز آیات 22 تا 24 سوره فرقان است؛ و از جمله آیاتی که بر انقطاع عذاب و رفع خلود عذاب دلالت دارند آیاتی است که دلالت دارند کیفر اعمال ناشایست مجرمان در قیامت، عینا همان گناه عملی یا اعتقادی آنها است که در دنیا انجام شده است؛ چون لازمة یگانگی گناه و کیفر این است که با توبه و اعراض از این گناه عملی یا اعتقادی، عذاب نیز که عین گناه است برداشته می‌شود. .
)